VSM (mapowanie strumienia wartości)

Mapowanie strumienia wartości (ang. Value Stream Mapping), to metoda służąca do analizy i usprawnienia przepływu wartości w przedsiębiorstwie. Polega ona na określeniu przepływów informacyjnych, materiałowych oraz elementów fizycznych w obszarze produkcji przedsiębiorstwa, co pozwala na identyfikację i zrozumienie całego procesu produkcyjnego oraz jego późniejszego usprawnienia, co stanowi nieodłączny element Lean.

VSM jest zapisem kroków, jakie podejmowane są podczas procesu produkcyjnego konkretnego wyrobu, zwizualizowanych w postaci mapy strumienia wartości. Analiza poszczególnych faz procesu produkcyjnego obejmuje moment od pozyskania danego surowca do finalizacji produkcji i otrzymania gotowego produktu. Uwzględnia ona czynności dodające oraz niedodające wartości do wyrobów, a także czas ich trwania. Porównanie obydwu czynności z uwzględnieniem czasu ich trwania pozwala określić poziom operacyjnej efektywności systemu produkcji oraz wykryć ewentualne marnotrawstwa najważniejszych zasobów czyli pieniędzy, materiału i czasu.

Mapowanie strumienia wartości składa się z trzech etapów:

  1. Określenie stanu obecnego poprzez stworzenie mapy (Value Stream Analysis – VSA)
  2. Nakreślenie mapy pożądanego stanu przyszłego (Value Stream Design – VSD)
  3. Utworzenie planu działań doskonalenia procesu (Value Stream Work Plan – VSP)

Wartość tej metody polega nie tylko na skróceniu czasu przejścia produktu przez cały proces, zwiększeniu zdolność reakcji firmy na potrzeby klienta, ale przede wszystkim, na spojrzeniu na całość procesu z perspektywy ostatecznego odbiorcy, co pozwala ujawnić, które z działań dodają wartość do produktu końcowego, a które są zbędne i ich doskonalenie nie przyniesie pożądanych rezultatów. VSM wywodzi się z praktyk koncernu Toyota, gdzie określana jest „mapowaniem przepływu materiałów i informacji”. Istotne jest zarówno w jaki sposób surowce przemierzają proces produkcji, ale także informacje. Metoda mapowania ujawnia takie problemy, jak okresy oczekiwania, czy przezbrojenia, które wydłużają proces produkcji. Wskazanie tych okresów i wykrycie ich przyczyn, które mogą mieć źródło np. w nieefektywnym planowaniu czy zaburzonym przepływie informacji między produkcją a magazynem, jest pierwszym krokiem do optymalizacji procesu. Istotną wartością VSM jest także całościowe spojrzenie na proces produkcji nie tylko jednego produktu, ale także rodzin produktów powiązanych ze sobą pod względem technologicznym (np. przez wykonywanie na tych samych maszynach). Umożliwia to planowanie produkcji w szerszej perspektywie.


UDOSTĘPNIJ TEN ARTYKUŁ